•  
  •  
 

Tytuł

Wpływ ewolucji działalności gospodarczej okresu późnego Średniowiecza i Renesansu na powstanie rachunkowości podwójnej

ORCID

Jan Turyna: 0000-0003-3768-5237

Keywords

socio-economic processes, evolution of accounting, double accounting, Middle Ages, Renaissance

Słowa kluczowe

procesy społeczno-gospodarcze,ewolucja rachunkowości,rachunkowość podwójna,średniowiecze,Renesans

Abstract

Purpose: The purpose of this study is to demonstrate that the basic assumptions of double accounting were created by the same premises that contributed to the revival of humanistic trends in Europe in the 13th–14th centuries, especially in the socio-economic sphere. Approach: This is a historical overview of the section of the literature devoted to the rise and evolution of double entry accounting. The study is the result of research and literature studies, based on Polish and foreign sources. Conclusions: It can be stated with full conviction that accounting as we know it today is a product of the end of the Middle Ages, and especially of the early period of the Italian Renaissance in Italy. The preserved documents show that the accounting based on double entry, in the period of the thirteenth and fifteenth centuries, was shaped in several stages. First, it covered receivables and liabilities, initially by banks, then by other companies, and then, other assets were entered twice: goods, cash and liabilities. The use of equity in accounting led to the inclusion of result events in the accounting records. At this point, the entity’s accounting became a closed system as we know it today. Limitations: Taking into account a large number of – especially foreign-language – source materials on the origin of accounting, only a small part of these sources were analyzed and cited during the preparation of the article. It seems that the topic is worth further research and literature studies. Practical implications: The study is primarily epistemological in nature, not focused on economic practice. Originality: It is one of the few studies in accounting in Poland devoted to the origins of accounting based on double entry and its evolution as a result of economic development in Europe in the late Middle Ages and early Renaissance.

Abstrakt

Cel: celem niniejszego opracowania jest wykazanie, że do powstania podstawowych założeń rachunkowości podwójnej doprowadziły te same przesłanki, które przyczyniły się do odrodzenia prądów humanistycznych w Europie w okresie XIII–XIV w., zwłaszcza w sferze społeczno-gospodarczej. Podejście: jest to historyczny przegląd części literatury poświęconej powstaniu i ewolucji rachunkowości opartej na podwójnym zapisie. Opracowanie jest rezultatem badań i studiów literaturowych, na bazie źródeł polsko- oraz obcojęzycznych, Wnioski: można z pełnym przekonaniem stwierdzić, że rachunkowość, jaką znamy dzisiaj, jest wytworem końca Średniowiecza, a zwłaszcza wczesnego okresu włoskiego Renesansu na terenach Italii. Z zachowanych dokumentów wynika, że rachunkowość oparta na zapisie podwójnym, w okresie XIII–XV w. kształtowała się na kilku etapach. Początkowo zostały nią objęte należności i zobowiązania, najpierw przez banki, potem przez inne spółki, Kolejno, objęto podwójnym zapisem inne składniki majątku: towary, środki pieniężne oraz zobowiązania. Zastosowanie w rachunkowości kont kapitałów własnych doprowadziło do objęcia ewidencją księgową zdarzeń wynikowych. W tym momencie rachunkowość jednostki stała się systemem zamkniętym, takim jaki znamy dzisiaj. Ograniczenia: biorąc pod uwagę sporą liczbę – zwłaszcza obcojęzycznych – materiałów źródłowych na temat powstania rachunkowości, w trakcie opracowywania artykułu przeanalizowano i zacytowano tylko niewielką część tych źródeł. Wydaje się, że temat jest wart dalszych badań i studiów literaturowych. Implikacje praktyczne: opracowanie ma przede wszystkim charakter teoriopoznawczy, nie jest ukierunkowane na praktykę gospodarczą. Oryginalność: jest ono jednym z niewielu opracowań w rachunkowości w Polsce, poświęconych źródłom powstania rachunkowości opartej na zapisie podwójnym oraz jej ewolucji w rezultacie rozwoju gospodarczego w Europie w okresie późnego Średniowiecza i wczesnego Renesansu.

First Page

147

Last Page

162

Page Count

15

DOI

10.7172/1644-9584.90.8

Publisher

University of Warsaw

Publication Date

2021-01-11

Share

COinS