•  
  •  
 

Tytuł

Poznawcze aspekty uprzedzeń: Henri Tajfela a psychologia dogmatyzmu

Abstract

This paper pays tribute to Tajfel's classic article 'Cognitive aspects of prejudice' and re-examines its central arguments. Tajfel's paper is important for outlining a social cognitive approach to the study of prejudice and also for refuting of what Tajfel called the 'blood-and-guts' approach. Taking Tajfel's proposition that social psychology is not value-free, the current paper examines the moral and political view of 'Cognitive aspects' and also the gaps in its approach to the study of prejudice. It is suggested that this cognitive approach has difficulty in accounting for extreme bigotry, at least without recourse to the motivational themes that the approach seeks to exclude. In particular, there would be limitations in applying this approach in order to understand the Holocaust. Indeed, Tajfel did not attempt to do so, for reasons that are discussed. Tajfel's Social Identity Theory (SIT) has similar limitations. The paper also examines Tajfel's use of the term 'depersonalization', which he described as a 'milder' form of dehumanization of out-groups. Later social identity theorists have tended to use 'depersonalization' differently, shifting their attention to in-groups. Their perspective moves away from understanding the topic of prejudice in the way that can be found in Tajfel's 'Cognitive aspects of prejudice'. Finally, the present paper suggests how extreme prejudice might be studied without returning to the motivational 'blood-and-guts' approach that Tajfel so cogently criticized.

Abstrakt

Artykuł ten jest hołdem złożonym klasycznej pracy Henri Tajfela zatytułowanej "Poznawcze aspekty uprzedzeń" (ang. "Cognitive Aspects of Prejudice"), w którym ponownej analizie podano najważniejsze argumenty w niej zawarte. Praca Tajfela jest znacząca ze względu na zarysowanie społecznego podejścia poznawczego do badań nad uprzedzeniami oraz obalenie postawy, którą Tajfel nazwał metodą "z krwi i kości" (ang. blood and guts). Przyjmując punkt widzenia Tajfela, iż psychologia społeczna nie jest obiektywna (dosł. "nie jest wolna od wartości", ang. "is not value free"), w niniejszym artykule przeanalizowano moralną i polityczną perspektywę "Poznawczych Aspektów" oraz luki zawarte w takim podejściu do badań nad uprzedzeniami. Prezentowany tekst sugeruje, że w owym podejściu (poznawczym) trudnością jest ujęcie skrajnego dogmatyzmu bez uciekania się do tematu motywacji, które właśnie w omawianym podejściu usiłuje się wykluczyć. Dokładniej mówiąc, podejście to miałoby ograniczone zastosowanie w zrozumieniu Holokaustu. W rzeczy samej, Tajfel nie podjął próby takiego zastosowania z powodów, które tu podano. Teoria tożsamości społecznej Tajfela ma podobne ograniczenia. W niniejszej pracy zanalizowano również zastosowanie przez Tajfela terminu 'depersonalizacja', którą opisywał jako "łagodniejszą" formę dehumanizacji grup obcych. Późniejsi teoretycy tożsamości społecznej różnie stosowali termin 'depersonalizacja', skupiając się na grupach własnych, a nie obcych. Ich sposób patrzenia na to zagadnienie nie jest zbieżny z pojmowaniem kwestii uprzedzeń w sposób, jaki można znaleźć w "Poznawczych aspektach uprzedzeń" Tajfela. Wreszcie, artykuł ten proponuje sposób badania skrajnych uprzedzeń bez powracania do motywacyjnej metody 'rozbebeszenia', którą Tajfel tak przekonująco krytykował.

First Page

26

Last Page

47

Page Count

21

Publisher

University of Warsaw

Publication Date

2006-03-30

Download

Share

COinS