Tytuł
Przegląd orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz pytań prejudycjalnych dotyczących dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych w okresie od 1 stycznia 2023 roku do 31 grudnia 2024 roku
ORCID
Magdalena El-Hagin – 0000-0002-0669-1354
Keywords
Directive 2005/29/EC, unfair commercial practices, consumer protection, recent CJEU case law
Słowa kluczowe
dyrektywa 2005/29/WE, nieuczciwe praktyki handlowe, ochrona konsumentów, najnowsze orzecznictwo TS
Abstract
This paper analyses the judgments of the CJEU in cases: C-208/21 K.D. v. Towarzystwo Ubezpieczeń Ż S.A., C-646/22 Compass Banca and C-379/23 Guldbrev AB, as well as five references for a preliminary ruling, concerning the interpretation of Directive 2005/29 from 1 January 2023 to 31 December 2024. The examination of the judgments focused on an exegesis of the facts of the particular case referred for a preliminary ruling, an indication of the position of the Court, and the author’s derivation of partial conclusions for each judgment. As regards the questions of the referring courts pending before the CJEU, the text includes the subject matter of those conclusions, and the conclusions drawn from them. The final part of the article is a summary of the previous considerations. The judgment in K.D. v Towarzystwo Ubezpieczeń Ż S.A. may herald significant changes to the concept of ‘unfair commercial practice’ in the context of the assumption that the mere drafting by a trader of a model contract in a way that does not allow the consumer to understand the nature and design of the product offered and the risks involved, may constitute an unfair commercial practice within the meaning of Directive 2005/29. The Compass Banca judgment, on the other hand, is a harbinger of upcoming trends regarding the concept of the “average consumer”. Indeed, the CJEU pointed out that the constraints that may interfere with consumer decision-making include cognitive errors and, therefore, did not exclude the possibility of other types of constraints. The Guldbrev AB judgment is an expression of a rational interpretation of the concepts of “product” and “commercial practice” in relation to a two-vector commercial activity consisting, on the one hand, of the provision of a gold valuation service to a consumer and, on the other hand, of the acquisition of that gold from the consumer. Pending questions referred for a preliminary ruling indicate that both the definitions in Article 2 of Directive 2005/29 and its specific provisions will therefore require interpretation by the Court. Some of the questions concern the interrelationship between the provisions of Directive 2005/29 and Directive 93/13, which has given rise doubts for national courts on many levels.
Abstrakt
W niniejszym opracowaniu analizie poddano wyroki TS w sprawach: C-208/21 K.D. przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń Ż S.A., C-646/22 Compass Banca i C-379/23 Guldbrev AB oraz pięć wniosków prejudycjalnych, dotyczące wykładni dyrektywy 2005/29 z okresu od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2024 roku. Badanie orzeczeń koncentrowało się na egzegezie stanu faktycznego danej sprawy skierowanej w trybie prejudycjalnym, wskazaniu stanowiska Trybunału oraz wywiedzeniu przez autorkę wniosków częściowych w odniesieniu do każdego wyroku. W zakresie zaś procedowanych przed TS pytań sądów odsyłających w tekście ujęto przedmiot tychże wniosków oraz konkluzje z nich wynikające. Ostatnią część artykułu stanowi podsumowanie poprzednich rozważań. Wyrok K.D. przeciwko Towarzystwu Ubezpieczeń Ż S.A. może być zapowiedzią istotnych zmian w zakresie pojęcia nieuczciwości praktyki handlowej w kontekście przyjęcia, że samo sporządzenie przez przedsiębiorcę wzorca umowy, w sposób który nie pozwala konsumentowi zrozumieć charakteru i konstrukcji oferowanego produktu oraz związanego z nim ryzyka, może stanowić nieuczciwą praktykę handlową w rozumieniu dyrektywy 2005/29. Natomiast wyrok Compass Banca stanowi zwiastun nadchodzących tendencji w kwestii pojęcia „przeciętny konsument”. TS bowiem wskazał, że ograniczenia, które mogą zakłócać proces decyzyjny konsumentów to m.in. błędy poznawcze, a zatem nie wykluczył możliwości wystąpienia innego rodzaju ograniczeń. Wyrok Guldbrev AB stanowi wyraz racjonalnej wykładni pojęć „produkt” i „praktyka handlowa”, w odniesieniu do dwuwektorowej czynności handlowej, polegającej z jednej strony na świadczeniu usługi wyceny wartości złota na rzecz konsumenta, z drugiej zaś – na nabyciu tego złota od konsumenta. Z kolei oczekujące na rozstrzygnięcie pytania prejudycjalne wskazują, że wykładni Trybunału wymagać będą zarówno definicje z art. 2 dyrektywy 2005/29, jak i jej przepisy szczegółowe. W części pytań prejudycjalnych pojawia się kwestia wzajemnej relacji postanowień dyrektywy 2005/29 do dyrektywy 93/13, która na wielu płaszczyznach wzbudza wątpliwości sądów krajowych.
Acknowledgments
Finansowanie
Badanie nie otrzymało dofinansowania.
Deklaracja konfliktu interesów
Autorka zadeklarowała brak potencjalnych konfliktów interesów w odniesieniu do badań, autorstwa i publikacji tego artykułu.
Deklaracja dotycząca zakresu wykorzystania AI
Autorka w trakcie przygotowywania tego artykułu nie korzystała z pomocy narzędzia AI ChatGPT.
Recommended Citation
El-Hagin, M. (2025). Overview of the case law of the Court of Justice of the European Union and preliminary questions concerning Directive 2005/29/EC on unfair commercial practices for the period between 1 January 2023 and 31 December 2024. internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny (internet Quarterly on Antitrust and Regulation), 14(1), 131-150. https://doi.org/10.7172/2299-5749.IKAR.1.14.8
First Page
131
Last Page
150
Page Count
20
DOI
10.7172/2299-5749.IKAR.1.14.8
JEL Code
K12, K13, K15
Publisher
University of Warsaw
