Tytuł
Przegląd wybranego orzecznictwa w sprawach nieautoryzowanych transakcji płatniczych w latach 2021–2024
Keywords
unauthorized payment transactions, bank, payment services’ user, bank account, authentication, authorization, gross negligence, e-banking-related frauds
Słowa kluczowe
nieautoryzowana transakcja płatnicza, rachunek bankowy, dostawca usług płatniczych, użytkownik, bank, konsument, autoryzacja transakcji płatniczej
Abstract
The article presents selected case law on unauthorized payment transactions. The authors analyzed judgments issued by common courts in the period from 2021 to 2024 (final and non-final rulings), as well as the Supreme Court’s judgment of September 15, 2023, ref. II CSKP 1013/22, and the judgment of the CJUE of July 11, 2024, case C-409/22 UA v. Eurobank Bulgaria AD, in terms of problems arising from the interpretation of the provisions on unauthorized payment transactions. The authors presented the current jurisprudence with regard to issues such as: the requirement of special care on the part of banks in ensuring the security of kept cash, the basic obligations of the payment services’ users, the prerequisites for the exclusion of banks’ liability for unauthorized payment transactions, the distinction between the concepts of authentication and authorization of a payment transaction, the limitation period for claims. The analysis of presented case law has led to the conclusion that the courts, when resolving such cases, more and more often are examining the activity of banks in raising the level of knowledge of their customers as to the risks and dangers of payment transactions. The courts are paying attention to the need for banks to conduct educational campaigns and target customers with individualized messages. In addition, as the analysis shows, when assessing possible gross negligence on the part of the payment transactions users, the courts also take into account the circumstances of the event, such as, in particular, the manner in which the perpetrators acted, the time and place of the event, and the experience of the user. The courts also emphasise that the current “model of diligence” of banks in the provision of payment services requires these entities to have security systems that identify the modus operandi of the perpetrators of e-banking-related frauds.
Abstrakt
Niniejszy artykuł prezentuje wybrane orzecznictwo dotyczące nieautoryzowanych transakcji płatniczych. Autorki przeanalizowały poszczególne wyroki wydane w latach 2021–2024 przez sądy powszechne (rozstrzygnięcia zarówno prawomocne, jak i nieprawomocne), jak również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2023 r. (sygn. akt II CSKP 1013/22) oraz wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 11 lipca 2024 r. w sprawie C-409/22 UA przeciwko „Eurobank Bulgaria” AD, pod kątem problemów orzeczniczych pojawiających się na gruncie interpretacji przepisów dotyczących nieautoryzowanych transakcji płatniczych. Autorki zaprezentowały aktualną praktykę orzeczniczą w odniesieniu do takich zagadnień, jak: wymóg szczególnej staranności po stronie banków w zapewnieniu bezpieczeństwa przechowywanych środków pieniężnych, podstawowe obowiązki użytkowników korzystających z usług płatniczych, przesłanki wyłączenia odpowiedzialności banków za nieautoryzowane transakcje płatnicze, rozróżnienie pojęcia „uwierzytelnianie” i „autoryzacja” transakcji płatniczej, termin przedawnienia roszczeń. Analiza przedstawionego orzecznictwa doprowadziła do wniosku, że sądy, rozpatrując tego typu sprawy, coraz częściej badają aktywność banków w zakresie podnoszenia poziomu wiedzy swoich klientów co do zagrożeń i rodzajów ryzyka związanych z transakcjami płatniczymi. Sądy zwracają uwagę na konieczność prowadzenia przez banki kampanii edukacyjnych oraz kierowania zindywidualizowanych komunikatów do poszczególnych klientów. Jak ponadto wynika z przeprowadzonej analizy, przy ocenie ewentualnego rażącego niedbalstwa po stronie użytkowników transakcji płatniczych, sądy biorą pod uwagę również okoliczności zdarzenia, takie jak sposób działania sprawców, czas i miejsce zdarzenia czy doświadczenie użytkownika. Sądy podkreślają także, że aktualny „model staranności” banków w zakresie świadczonych usług płatniczych wymaga, aby podmioty te dysponowały systemami bezpieczeństwa, uwzględniającymi modus operandi sprawców przestępstw związanych e-bankowością.
Acknowledgments
Finansowanie
Artykuł nie otrzymał dofinansowania.
Deklaracja konfliktu interesów
Autorki zadeklarowały brak potencjalnych konfliktów interesów w odniesieniu do badań, autorstwa i publikacji tego artykułu.
Deklaracja dotycząca zakresu wykorzystania AI
Autorki w trakcie przygotowywania tego artykułu nie korzystały z pomocy narzędzia AI ChatGPT.
Recommended Citation
Fabiszewska, M., & Szulczyk, J. (2025). Review of selected case law on unauthorized payment transactions in the years 2021–2024. internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny (internet Quarterly on Antitrust and Regulation), 14(1), 151-168. https://doi.org/10.7172/2299-5749.IKAR.1.14.9
First Page
151
Last Page
168
Page Count
18
DOI
10.7172/2299-5749.IKAR.1.14.9
JEL Code
G21, K12, K15, K24, K41, K42
Publisher
University of Warsaw
