•  
  •  
 

Tytuł

Soft law – współczesny instrument regulacji życia gospodarczego

ORCID

Monika Iwaniec – 0000-0003-0523-2620

Keywords

coherence of the law, ‘soft law’, regulations, recommendations, interpretative and decisional instruments, steering instruments, preparatory instruments, compliance, binding force

Słowa kluczowe

spójność prawa, „miękkie prawo”, przepisy „hard law”, zalecenia, instrumenty interpretacyjne, decyzyjne, sterujące, instrumenty przygotowawcze, wytyczne, dobre praktyki, moc wiążąca.

Abstract

This study focuses on the nature (Part II), functions (Part III) and legal effects of soft law instruments (Part IV) both in the national and international system. Its aim is to construct a theoretical and practical framework for legal compliance (in particular in the form of: guidelines, communications, compliance programmes, best practices, etc.) – in the discourse of national and EU courts. Courts do not convert soft law into hard law, but subject it to judicial interpretation and/or recognition. Recognition and binding force are used in cases where the judiciary clearly interprets – that is, agrees or disagrees with the content of the non-binding acts, or treats their content implicitly but in a circular manner – that is, without express reference to soft law instruments in the judgment, but rather more to moral, ethical norms and customs. The dynamic changes that are taking place in social life today are influencing changes that are related to the formalization of the sources of international law. Soft law should not be considered a ‘normative disease’ but rather, a symbol of the present day and a product of necessity. The strength of the state depends on the coherence of the law and the environment of non-legal regulations created, in particular, by large corporations, and which exert a signifi cant infl uence on entities that conduct economic activities. Multicentricity, multisource, multi-level structure and the power of ‘soft law’ lead to the transformation of the law and changes in its functions. The aim of the article is to present the problem of applying soft law in practice, to draw attention to the ‘fictitious’ assumption that it has no binding force (in legal theory), but has a strong impact and fulfills many important functions in practice, mainly in economic law – hence its special place and role in the legal system.

Abstrakt

Dynamiczne zmiany zachodzące w życiu społecznym wpływają na zmiany związane z formalizowaniem źródeł prawa. Miękkie prawo to symbol współczesności, a nie „choroba normatywna” (Dupuy, 1991). Współcześnie system prawa to nie tekst – jak mówi E. Łętowska – to „wielki mechanizm, na wzór „ogromnego zegara”, wieloskładnikowy, policentryczny mechanizm, złożony z wielu podzespołów” (Łętowska, 2016). To nie tylko teksty ustaw, ale i wyroki sądów, decyzje administracyjne, wzorce umów, standardy kształtujące „zwyczaj w obrocie”. Składniki tego systemu cechuje: zdolność kształtowania obrotu oraz zachowań adresatów (Łętowska, 2016). Siła państwa zależy od spójności prawa oraz otoczenia regulacji pozaprawnych, wywierających istotny wpływ na podmioty prowadzące działalność. Na obecny porządek prawny składa się wiele źródeł prawa pochodzących z różnych ośrodków decyzyjnych, występujących w mniej lub bardziej sformalizowanych relacjach hierarchicznych. Miękkie prawo spełnia wiele ważnych funkcji w praktyce, głównie w obszarze prawa gospodarczego – stąd jego szczególne miejsce i rola w systemie prawnym. Przedmiotem badawczym opracowania są: natura prawna soft law (część II), jego funkcje (część III) oraz moc wiążąca (część IV) – zarówno w systemie prawnym krajowym, jak i międzynarodowym. Celem artykułu jest obrona tezy o utracie znaczenia tradycyjnego, pozytywistycznego ujęcia źródeł prawa, we współczesnym prawodawstwie istnieje bowiem szeroki katalog źródeł prawa, które w różnym zakresie i z różną siłą mogą kształtować treść prawa lub na niego oddziaływać. To próba odpowiedzi na pytanie o granice uznania niewiążących aktów za prawo. Artykuł ma charakter deskryptywny, opisujący istniejącą rzeczywistość prawa w multiźródłowości, dla potwierdzenia tezy przyjęto zaś indukcyjną koncepcję źródeł prawa – badanie rzeczywistego, praktycznego charakteru zjawiska, a nie spełnianie przez niego określonych wymagań definicyjnych.

First Page

120

Last Page

140

Page Count

20

DOI

10.7172/2299-5749.IKAR.5.9.8

JEL Code

K21, K42, L49

Publisher

University of Warsaw

Download

Share

COinS